غزل شماره ۲۸ از غزلیات صائب تبریزی را در گلستان فان بخوانید. غزلیات صائب پر از احساسات عمیق انسانی، عشق، تنهایی و تفکر فلسفی هستند. او به خوبی توانسته است تجربیات شخصی و اجتماعی خود را در شعرش منعکس کند. همچنین غزل شماره ۲۹ از غزلیات صائب تبریزی؛ خوابِ ناز از حسنِ روزافزون نشد سنگین ترا را در سایت گلستان فان بخوانید.
غزل شماره ۲۸
خارِ ناسازست بویِ گل به پیراهن ترا
چون زنم گستاخ دستِ عجز در دامن ترا؟
پرتو خورشید را آیینه رسوا می‌کند
چون نهان از دیده‌ها سازد دلِ روشن ترا؟
بس که سیراب است دامانت ز خونِ عاشقان
جویِ خون گردد، زنم گر دست در دامن ترا
آهِ مظلومان چه سازد با تو ای بیدادگر؟
کز دلِ سخت است در زیر قبا جوشن ترا
بس که شد محوِ تنِ سیمینت ای یوسف لقا
برنیاید از گریبان بوی پیراهن ترا
برنمی‌آید کسی با دورباشِ ناز تو
پرتو خورشید برمی‌گردد از روزن ترا
بر فقیران بسته‌ای راهِ سؤال از سرکشی
بسته برگردد دهانِ مور از خرمن ترا
زلف را دستِ نگارین می‌کند بوسیدنش
بس که خونِ بی‌گناهان است بر گردن ترا
برقِ عالمسوز را تسخیر کردن مشکل است
چون شود صائب به افسون مانع از رفتن ترا؟
تفسیر این شعر
این شعر زیبا از شاعر بزرگ صائب تبریزی، به توصیف عشق و زیبایی معشوق می‌پردازد و در عین حال به برخی از دردها و مشکلاتی که عشق به همراه دارد، اشاره می‌کند. بیایید این شعر را به زبان ساده توضیح دهیم:
توضیحات بیت به بیت:
1. بیت اول:
• شاعر می‌گوید که خارهای ناسازگار با بوی گل در پیراهن معشوق وجود دارد.
• توضیح: گویی عشق و زیبایی معشوق با مشکلات و دردها همراه است.
2. بیت دوم:
• اشاره می‌کند که پرتو خورشید می‌تواند آیینه را رسوا کند، اما دل روشن معشوق پنهان است.
• توضیح: زیبایی و نور معشوق به قدری زیاد است که حتی نمی‌توان آن را به راحتی دید.
3. بیت سوم:
• دامان معشوق آنقدر از خون عاشقان سیراب است که به جوی خون تبدیل می‌شود.
• توضیح: عشق و فداکاری عاشقان به قدری زیاد است که آثار آن در دامان معشوق نمایان است.
4. بیت چهارم:
• شاعر از مظلومان می‌پرسد که چه بر سر آن‌ها می‌آید وقتی که دل سخت معشوق زیر زره‌اش پنهان است.
• توضیح: معشوق به قدری بی‌رحم است که احساسات دیگران را نمی‌بیند.
5. بیت پنجم:
• زیبایی معشوق (که او را یوسف لقا می‌نامد) به حدی است که بوی پیراهنش از دل عاشقان محو شده است.
• توضیح: عشق آنقدر عمیق است که دیگر هیچ چیز نمی‌تواند آن را توصیف کند.
6. بیت ششم:
• هیچ کس نمی‌تواند با دوری ناز معشوق کنار بیاید و پرتو خورشید هم از روزن او برمی‌گردد.
• توضیح: عشق معشوق آنقدر قوی است که حتی نور خورشید هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
7. بیت هفتم:
• شاعر می‌گوید که راه سؤال از فقیران بسته شده است، زیرا دهان مور هم از خرمن معشوق بسته برمی‌گردد.
• توضیح: عشق و زیبایی معشوق باعث شده است که دیگران نتوانند از او چیزی بخواهند.
8. بیت هشتم:
• زلف‌های معشوق به قدری زیباست که با بوسیدن آن‌ها دست نگارین می‌شود.
• توضیح: زیبایی زلف‌های او باعث می‌شود که عاشق احساس خاصی داشته باشد.
9. بیت نهم:
• شاعر می‌گوید تسخیر برق عالمسوز (زیبایی فوق‌العاده) کار سختی است و نمی‌توان مانع رفتن معشوق شد.
• توضیح: زیبایی و جذابیت معشوق آنقدر قوی است که هیچ چیزی نمی‌تواند او را متوقف کند.
این شعر احساسات عمیق و پیچیده‌ی عاشقانه را به تصویر می‌کشد. شاعر با استفاده از تصاویر زیبا و استعاره‌ها، دردها و شادی‌های عشق را بیان کرده و نشان می‌دهد که چگونه زیبایی و عشق می‌تواند زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. عشق به معشوق، همراه با مشکلات و چالش‌ها، در این شعر به خوبی نمایان است.
