اشعار ترکی حسین منزوی را در سایت ادبی گلستان فان قرار داده‌ایم. حسین منزوی (زادهٔ ۱ مهر ۱۳۲۵ – درگذشتهٔ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۳) شاعر ایرانی و برگزیده اولین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخش شعر کلاسیک بود. او که بیشتر به‌عنوان شاعری غزل‌سرا شناخته شده‌است، در سرودن شعر نیمایی، شعر سپید و ترانه هم تبحر داشت. نقش منزوی، در زنده‌کردن غزل معاصر، چشمگیر ارزیابی شده‌است و حتی بعضی از منتقدان کار او را انقلابی در غزل امروز می‌دانند.
شعرهای ترکی حسین منزوی
شاختا! سنه کیم دئدی گؤیدن یئره اندیر قاری؟
کولک! سنه کیم دئدی هووخور سپه لندیر قاری؟
باخ ایندی چوخ یاغماغینان گؤر نئجه جبران ائدیر
آزجا اگر بو ایل قیشین ائیله دی تاخیر قاری
آغ آپپاغی، لاپار – لاپار شیشه دالیندان قیشین
یایدا آغاجلاردان ائنن پامبیغا بنزه ر قاری
حتما اولور بو شاختانین هر دولوسو بیر چرک
ایندی کی گلدی چکمه گه ، هر بیری بیر سیر قاری
دؤوره دوشوبدو قیش یئنه ، یوخدو قورتولماق اوندان
بو قارین بیر شاختاسی وار، بو شاختانین بیر قاری
قاشین گؤزه ن یاراشیر
آغزین سؤزه ن یاراشیر
هر بیر زادین یئرینده
اؤزون اؤزه ن یاراشیر
ابروانت شایسته ی چشمانت است
دهانت شایسته ی سخنانت
هر چیزی بجای خویش است
و خودت نیز شایسته ی خویشتنی
گولمه گوله، گول اوتانیر
باخما گونه، آلوولانیر
زولفون اسیر، ائله بیل کی
عطیر شوشه سی جالانیر
رفده کی آینالار سنی
قافداکی آینالار تانیر
یول دا کی گئتمکدی ایشی
سنی گؤره نده دایانیر
نئجه کی قیسسالیر عؤمور
سنین ناغیلین اوزانیر
یایدا پاییزلامیش کؤنول
سن گول آچاندا یازلانیر
گؤزون دریا فانیسی تک
دومانلار دالیندا یانیر
لابود اوتورور اوره یه
سؤز کی اوره کدن قووزانیر
حسنونه منجه کیم بیلیر
شعریمی سنجه کیم تانیر؟!
به گل مخند که گل شرمنده شود
آفتاب را منگر که شعله می گیرد
زلفانت با نسیم می لرزد
گویی شیشه ی عطر پراکنده است
آینه ی روی تاقچه ترا خوب می شناسند
راه که کارش رفتن است
به محض دیدن تو می ایستند
اما عمر با گذر خود کوتاه می شود
در حالیکه داستان تو درازتر می گردد
در تابستان دلم پاییزی شده است
اما چون تو ای شکفی، بهار می شود
چشمانت چون فانوس دریایی
پشت طوفان ها می سوزد
لابد سخنی که از دل برآید بر دل نشیند
راستی زیبایی ترا کسی چون من نمی شناسد
و شعر مرا چون تو کسی نمی فهمد
بیلمه ین وار، بیلن وار
گولمه ین وار، گولن وار
اوره ییم سس ائشیدیر
ائله بیل کی گلن وار
دانا هست و نادان هم
خندان هم هست و غمگین نیز
دلم صدایی می شنود
گویی کسی می آید
باغچادا نار آغاجی
بزه ییب بار آغاجی
منیم پوزغون باغیمدا
بوی چکیب دار آغاجی
آچ گؤزون قوی یوخودان، گوللر اویانسین، غزلیم
آچ گؤزون قوی باخیشیندان گون اوتانسین، غزلیم
گؤره بیلمز، گوزه لیم! آیدا، اوزوندن گؤزلین
آیا باخ تا که حسددن، پارالانسین، غزلیم
سن اۏلان یئرده، گولوم! گول ندی؟ دور گلشنی گز
قوی سنین باشیوا، پروانه دۏلانسین، غزلیم
چیخ چمن سیرینه، مدهوش ائله سرو و سمنی
قوی آدین، عطر کیمی باغدا، جالانسین، غزلیم
جلوه یوخ گونده، نه گولده، سن اولان یئرده گره ک
دفتر حسندن، هر آد، قارالانسین، غزلیم
قالمیشام، قاشیوی و کیپریکلریوی – گؤزلریوی
قلمیم هانسینی وصف ائیلیه، هانسین؟ غزلیم!
سنی آغوشه چکنده اوره گیمدن دئیرم
کاشکی بو دور زمان بوردا دایانسین غزلیم
حالیم یامان اولدو، گل
صبریم تالان اولدو گل
پیچاق سومویه ده یدی
اوره ییم قان اولدو گل!
بیا که حالم آشفته گشت
صبرم برباد شد
کارد به استخوان رسید
و دلم پر از خون گشت
اوزاق یوللاردان گلن یار!
یووخون اوتو، اوزاق گزمه
اصلی کرم‌دن اوخویاندا، منی
دالدا قالمیش زامان‌لارا چکیرَن
الیم‌دن یاپیشیب منی اؤزون‌نن
یوخو کیمی دومانلارا چکیرن
شعر معروف قوشماجا
او یان دره، بو یان دره،
گلین گئده ک کئچنلره.
گلین گولک، گلین دئیک،
گل اوخویاق، گل اوینایاق.
او یان قارا، بو یان قارا،
قارانتی نین تئلین تارا،
تاراق گتیر تاراقلایاق،
تاراقچی نی ساراقلایاق.
هاردا قالیب سوراقچیلار،
ائل بزه ین تاراقچیلار؟
تاراق دئییل، پیچاقدی بو،
پیچاق دئییل، اوراقدی بو.
پیچاق سو ایچدی، ایچمه دی،
اوراق کوتلدی، بیچمه دی.
بیچین چیلر قوجالدیلار،
اکین چیلر گیجالدیلار،
گیجالتما توتدو باغلاری،
وره م قوجاتدی داغلاری.
داغین باشی آغ – آپپاغی،
بسدس فلک، گل آشاغی.
گل آشاغی دولان گؤره ک!،
دولان گؤره ک کیمن فلک؟!
بؤیوک لری کؤتکله دین،
اوشاقلاری فلکله دین،
آی فلکین فلک لری،
قانلا دولو اتک لری،
قان آغلاغی اتک – اتک،
قان ایزینی دوتاق گئده ک.
گئده ک گؤره ک یولدا نه وار،
ساغدا نه وار، سولدا نه وار؟
سولدا نه واردی؟ تنگه لر،
ساغدا نه واردی؟ دؤنگه لر.
دؤنگه لرین دؤنرگه سی،
اؤلوم – ایتیملی جرگه سی.
باغچالاری گول آچمایان،
اوشاقلاری دیل آچمایان،
اؤلوم فلک، ایتیم فلک،
گؤروم قالان یئتیم فلک!
یئتیم گؤز آچدی آغلادی،
دیزلرینی قوجاقلادی،
طیفیل بالام گل آغلاشاق،
قول – بوینونا قوجاقلاشاق!
قوجاق – قوجاق قوجالمیشیق،
لاپ قورو یئرده قالمیشیق.
کیم ایسته ییب بیز قئییده ک،
گلن یولو بیر ده گئده ک؟
اوشاق کیمی ایمک لی یک،
ایمک دئمه، یئمک ائمه،
سؤزلریمه دئمک دئمه.
دال اگیلیب، بئل بوکولوب،
قاش آغاریب، دیش تؤکولوب.
تؤکولموشوک النمیشیک،
کفن لره بلنمیشیک.
او یان قه له، بو یان قه له،
گون ساییریق اؤلوم گله.
آی اؤلومون ملاکه سی،
گلیر قانادلارین سسی.
یاواش یاواش باتیر سسیم،
گلیر ، گلنمیر نفسیم.
قارانتی لار غلیظله نیر،
یورولموشام ، یوخوم گلیر.
آی یوخونو سوره ن کیشی،
سورچولرین یگنمیشی،
او یان قارا، بو یان قارا،
آپار منی دومانلارا…
شعر زیبای ترکی حسین منزوی
کسیر قیلینج کیمی گوللری آیاز،
هانی یاشیل دونلو چمن، هانی یاز؟
طبیعتدن اؤترو اوره ییم کئچیر،
گؤزه للیگی قانان منی قیناماز.
هانی بولبول لرین آذان دئمه سی،
گول بوتاسی یئرده قیلاندا ناماز؛
گؤیدن قاتار – قاتار کئچن دورنالار،
گؤلده جوت – جوت ایسکی گئده ن اؤرده ک – غاز.
باغین یاشیل پرده سیندن آسلانان،
اوزومدن شرابا ، هیپئیوادان قااپوتاز.
هانسی نرگیس، هانسی یاس، هانسی سوسن؟ –
بو تورپاقدا، چال تیکاندا گول آچماز؟
یئردن آلوو چیخیر، گؤیدن قان یاغیر؛
بو باغدا گول بیتمز، بولبول یاشاماز.
پاییز، قیشی بیر فصل اوزاقلاندیریر،
قیش گئدیر بیر فصل پاییزا پئشواز.
هله گونلر “کچل حمزه” ارین دیر،
ایتیب “دمیرچی اوغلو” ، یاتیب “خان ایواز”.
هانی اوغراش پاشالارین اوستونه،
“عرب آتی” چاپان، “تانری تانیماز”؟
هانی “حیدربابا” گه دیگین آلان –
ورندیلی چیگنینده “ملک نیاز” ؟
بورویوب اؤلکه نی آغلاشماق سسی،
هانی آشیق، هانی ماهنی، هانی ساز؟
شنلیک غمه چؤنور، توی یاسا دؤنور،
هله ده آپاریر “سارا” نی “آراز” .
دریالار مورکب ، مئشه لر قلم،
شاعیریم! ائل – اوبا دردیندن یاز!
اوزاق یوللاردان گلن یار،
یاخین اوتو، اوزاق گزمه!
آتیل آرخی، آش دوواری،
داخی مندن ایراق گزمه!
اولدوزونان آیاق اولوب،
گونوز باتدین ، گئجه چیخدین،
قارا بولودلو یوللاری،
گئجه با شا نئجه چیخدین؟
گل اوتو بیر دانیش گؤروم،
هاردان گئتدین، هاردان گلدین؟
هانسی دؤنگه لردن دؤنوب،
هانسی گدیکلردن گلدین؟
دانیش گؤروم، کیمی گؤردون،
ایتیب یولدا قالمیشلاردان.
نئجه یوللار، قیرغی قاناد،
قاطیر دیرناق سالمیشلاران؟
سن گئدنده باش توتمایان،
بیر سفری یادا سالدیم،
قاتار گئتدی ، یئر دایاندی،
سن گئتدین، من یئرده قالدیم.
آرزیلار سنسیز باتمیشدی،
قان آخارلی آرازیمدا؛
چیغیرتیلار بوغولموشدو،
بغض باسمیش بوغازیمدا.
قاتارینان گئده ن گؤزهل!
یولون آغزی پرپی، سایان،
منی مندن ائده ن گؤزه ل،
منسیز گئتمه، بیرجه دایان!
قار بوروموش داغلارا باخ،
قیرو باسمیش باغلارا باخ!،
عؤمور وارکن سیلینمه ین،
سینمده کی داغلارا باخ!
غزلین غزلی
آچ گؤزون تا یوخودان گوللر اویانسین غزلیم
آچ گؤزون تا باخیشیندان گون اوتانسین غزلیم
گؤره بیلمز گؤزلیم(آی)دا اوزوندن گؤزلین
(آی)ا باخ تا کی حسددن پارالانسین غزلیم
سن اولان یئرده گولوم، گول ندی؟ دور گولشنی گز
قوی سنین باشیوه، پروانه دولانسین غزلیم
چیخ چمن سیرینه، مدهوش ائله سرو، سمنی
قوی آدین عطرکیمین باغدا جالانسین غزلیم
گون ندی؟ آی ندی؟ اولدوز ندی؟ گویچکلر آدی
سن اولان یئرده گرکدیر قارالانسین غزلیم
قالمیشام، قاشینی، کیپریک لرینی، گؤزلرینی
قلمیم هانسینی وصف ایلیه؟ هانسین؟ غزلیم
سنی آغوشه چئکنده، اورگیمدن، دئیه‌رم
اولا کاش دور زامان، بوردا دایانسین غزلیم
یادا یانسین، یا که هر لحظه‌سی، هر ثانیه‌سی
بیرایل اولسون، ایلی بیر عمر اوزانسین غزلیم
سنی هر کیم دیله چالسا، گؤروم آغزی قوروسون
گؤروم آغزیندا عؤمورکن، دیلی یانسین غزلیم
ائلیمین غملری بسدیر منه سن آغلاما چوخ
قویما غملر، غمیمین اوسته قالانسین غزلیم
آغلاما. غم یئمه، گول، گوللر آچلسین بالاجان
ائله گول تا کی (آتان) غملری دانسین غزلیم
